1 - Difi : ar skridoù kaset da g/K.L.T.

1 - Difi : ar skridoù kaset da g/K.L.T.

N'omp ket deuet a-benn da gaout 100 skrid ! N'eo ket sañsubl ! En holl hon eus bet un tammig ouzhpenn a 40 skrid, skridoù bihan, skridoù hiroc'h, skridoù a vefe da wellaat, skridoù fromus, perlezennoù...
Tapit plijadur o lenn anezhe hag emgav a-benn bloaz evit ober gwelloc'h !
Gourc'hemennoù d'an holl re o deus kemeret perzh !

 

 

1. Me da gar

Me da gar ô Douar a zroenn evel delioù.
Me da gar ô delienn linad a flemm evel ur fubuenn-flemm
Me da gar ô fubuenn-flemm a fraoñv evel ur wazh dour

Me da gar ô glav a gouezh evel kerdin
Me da gar ô kordenn rodellet evel un naer
Me da gar ô naer a zant evel ar yenijenn
Me da gar ô yenijenn a wenn evel morskorneg
Me da gar ô morskorneg a strak evel delioù marv
Me da gar delioù marv a nij en avel
Me da gar ô avel a sut evel un tren
Me da gar ô tren prim evel ul luc'hedenn !

Me da gar ô tristidigezh a leñv evel ar glav
Me da gar ô glav a ver evel al livaj
Me da gar ô livaj lieslivet evel ur wareg-ar-glav
Me da gar ô gwareg ar glav a c'houlaou evel an heol
Me da gar ô heol a sked evel ar goulou

Me da gar ô bleunienn a sked evel an heol
Me da gar ô heol a c'houlaou evel pailhour
Me da gar ô pailhour a zrask eveldout
Me da gar ô te a gan evel ul labous
Me da gar ô labous a nij evel ur valafenn
Me da gar ô balafenn a zañs evel delioù
Me da gar ô delienn a zroenn evel un avel-dro

Me da gar ô tan a zev evel an heol
Me da gar ô heol a zomm evel ar maen-teuz
Me da gar ô maen-teuz a ver evel ur stêr.

Bugale klas CM1, skol Jean Piaget Montroulez

Diwar skouer Yann-Bêr Kalloc'h 'barzh Ar mor
« Me da gar ô mor don a yud evel ul lon ».

2. Me 'meus un ti bihan

Yana 'neus un ti bihan a zo du, a zo du
Yana 'neus un ti bihan a zo du ha melen

Tia 'neus un ti bihan a zo roz, a zo roz
Tia 'neus un ti bihan a zo roz ha ruz

Saïd 'neus un ti bihan a zo roz, a zo roz
Saïd 'neus un ti bihan a zo roz ha melen

Nassim 'neus un ti bihan a zo glas, a zo glas
Nassim 'neus un ti bihan a zo glas ha ruz

Camille 'neus un ti bihan a zo roz, a zo roz
Camille 'neus un ti bihan a zo roz hag orañjez

Théo 'neus un ti bihan a zo melen, a zo melen
Théo 'neus un ti bihan a zo melen ha ruz

Taïna 'neus un ti bihan a zo roz, a zo roz
Taïna 'neus un ti bihan a zo roz ha melen

Amar 'neus un ti bihan a zo du, a zo du
Amar 'neus un ti bihan a zo du ha glas

Lucas 'neus un ti bihan a zo melen, a zo melen
Lucas 'neus un ti bihan a zo melen ha ruz

Malek 'neus un ti bihan a zo gwer, a zo gwer
Malek 'neus un ti bihan a zo gwer ha melen

Meriem 'neus un ti bihan a zo roz, a zo roz
Meriem 'neus un ti bihan a zo roz ha mouk

Idrissa 'neus un ti bihan a zo ruz, a zo ruz
Idrissa 'neus un ti bihan a zo ruz ha gell

Valeria 'neus un ti bihan a zo roz, a zo roz
Valeria 'neus un ti bihan a zo roz ha mouk

Aïssa 'neus un ti bihan a zo mouk, a zo mouk
Aïssa 'neus un ti bihan a zo mouk ha roz

Mathéo 'neus un ti bihan a zo ruz, a zo ruz
Mathéo 'neus un ti bihan a zo ruz ha melen

Haoulati 'neus un ti bihan a zo du, a zo du
Haoulati 'neus un ti bihan a zo du ha melen

Nawal 'neus un ti bihan a zo roz, a zo roz
Nawal 'neus un ti bihan a zo roz ha mouk

Sanio 'neus un ti bihan a zo glas, a zo glas.
Sanio 'neus un ti bihan a zo glas ha gwenn.

Bugale klas CP, skol Jean Jaurès Montroulez

3. Barzhonegoù savet dre urzh ar Baron Robin a Gêrhun.

3.1 Glukupikron

Che aet eo kuit an arneñv kreñv
Hag oll an dud kuit d’um gavouid
O-hunan ‘kreis-nos, pos bed ‘glewer
Loar ha Sappho ‘gousko, me ‘we.

3.2 Va liwioù

Brun, ma’z eo he blew ‘oa em hun
Hag em eus o gwelet dilun
Du, ‘vel he diwabrant beb tu
Kouls hag he daoulagad « ludu »
Gell, pa vezañ-me douzhti pell
Ha ma ‘mije bet ur marc’h-gell
Glas, ha pa chañcho penn d’ar vazh
Vel he bro, em c’halon he flass
Gwenn, ha pa riñ warni tro wenn
Da vewañ deuiñ ked a-benn
Gwer, a yelo ganti kàer
Med james warni ne lakaer
Loued, koshoc’h ‘garfen kaved
Va blew pa viñ ganti koshaet
Melen, blew melen glasker kén
Ganti ne glaskor da viken
Moug, a roiñ dehi, tro-gouzoug
Ur walenn lifrus a liw moug
Ros, en ur zegass dehi ros
Me ne c’hellañ ked rannañ pos
Rous, ne selliñ ked douzhti rous
Daoust ma vo-hi er gêr lous
Ruz, va dremm a deuio da ruz
Ma sell douzhiñ karantezus

3.3 Kimiad d’ar garantez

Me viñ ked emsav kén da gariñ da viken
Ken hardizh ma oan-me ‘tispako santimant
Mann ebed da lâred pendeogwir ‘ma ‘heskiñ
Skontussed ‘klewed-heñv, ‘h añ d’lâred ba bremañ:

N’eus ked med ar boc’hed ‘c’hounïiñ kalon o faresed
‘Sellehe braw douzhte, tudchentil po ked ‘plass
Añseet ked-hu memb diàr goust poan kollet
Leset-hè ‘voned kuit, ar re-sen deoc’h ‘plijas

Kimiad de’i ‘lâreet, mall eo deoc’h partïo
Pado ‘ray klemm, glac’har, mar dalc’het ged ho c’hoant
C’hoari ne reet ked kehed-se rann-galon na ne po

Êl lâre ho c’hoar gaezh, karantez berwidant
‘Widoc’h-hu ne vo ked, kement ha faote deoc’h
Duazh n’oc’h ked, tan ‘po ked, hani ebed joa douzhoc’h.

4. Sinagot

Ma c'houc'h ' zo du get ur linenn ruz,  glas pe gwer,

è heuliñ eh on get ar plat staget a-liv genin,

div c'houel orañjez ' ya da c'hober ma lien-gouel

gwezhall ' oa kant hanter-kant bag bennak èldin

 

ur vag dre lien bihanik ha brav-meurbet on

da besketa a-drugarez ma c'houc'h plat-tre

e vezen é verdeiñ buan  àr ar mor bihan

kemeret em eus perzh e regataoù ivez

 

ne servijan ket ken d'an besketaerion 'las

N'on ket aet d’an Anaon get ar modernadur

Bageal a c'hellit-c'hwi àrnin koulskoude

e-pad ar c'houlz-blez brav evit ho plijadur

 

get ur strolladig tud e oan bet gwarezet

'mañ  é kempenn hag é vont àr vor genin

Perc'henned bigi plezañs bodet a-gevret

evit krouiñ ur gevredigezh nevez-flamm

 

Lodenn a c'hlad ar mor on bremañ da viken

E porzh Anna e Sene e-tal gwened on

a-holl-viskoazh pa n'on ket àr ar mor bihan

Graet ' vez él annezidi Sene ac'hanin

Mab er Guip pe an tri breur pe avel brav on

Anne Rochefort - Gouzout hiroc'h : https://sinagot.bzh/?page_id=1067

5. Ma c'hentañ levr

Arruet e oen àr ma c'hoar, a-ziadreñv, àr-lerc'h bout treuzet genin ur park. E goudor ur bod-erv e oan, sonn, kuzhet, é sellout doc'h flammouigoù an tan  é strakal du-se. Boemet e oan getoñ. Ur seurt tantad, evel hini a veze graet da zeiz ar pardon, nemet e oa dija peurvarvet, a oa dirazon.

Difiñv ha digomz e chomis aon ennon bout dizoloet get hini a rae àr-dro an tan.

N'em boa ket droed bout e-lec’h ma oan ha me a ouie c'hoazh an dra-se. Koulskoude e oen deuet, ma-unan-penn, hag hep goût doc'h hani. Ma labour-me e oa, evit ar poent, gedal ha chom mut.

An Aotroù e forc'h vras a yae, ur wezh an amzer, d’ober un tamm kempenn d'an tan en ur dreiñ tro-war-dro dezhañ hag en ur lakaat ar glaou a virvilhe ha restajoù levrioù damlosket a zivogede en e greiz.

Goude un herrad e yeas kuit an den. A-vec'h ma oa aet hennezh ma  c'hwezhas ur bountad avel àr ar park. Elfennoù tan en em lakaas da gildreiñ en aer. Ha me, neuze, é vonet a-barzh ar goumoulenn-se da gaout ma lod.

Arruet tostik-tre d'an tan en em lakais da furchal evel unan sot. Ur sot ha ne faote ket dezhoñ bout gwelet. Unan  na c'helle ket mirout a vonet betek an tan. Ne oe ket evit en em dommañ, da glask ur levr bennak ne lavaran ket. Ha daet e oa unan genin, aes a-walc'h a-benn ar fin, hag hep din bout bet devet ma dorn. D'e sachiñ er-maez doc'h toull ar menier menez-tan-se e oan deuet a-benn. O, ne oa nemet un tamm paour-kaezh levrig, tortet e c’holo get an tommder.

"Crackville"e oa e ditl, get unan a veze graet Pierre Legendre doc’htoñ e oa bet skrivet evit ar re yaouank rak"Jeunesse" a oa bet lakaet war e droc'h, embannet e oa bet e Paris e ti Boivin et Cie Editeurs, 3,5Rue Palatine!

Ret mont kuit a-benn get ma zrezol peogwir ne faote ket din bout tapet get an hini-arall petroamant e vehe klevet genin ma fegement.

An diaoul-se a lakae tan a-barzh levrioù kozh ar skol, levrioù ne servijent mui sur-walc'h da netra abaoe pell'zo, e oa ma skolaer-me. Fellout a rae dezhoñ lezel solier ar skol naet a-raok e zisparti.

Dre laeroñsi em boa gounezet, hep goût d'am skolaer, ma c'hentañ levr din-me.

Echuet e oa a bloaz-skol. E vakansoù e oan bremañ ha lorc'h a oa ennañ pa oen o tistreiñ d'ar gêr, ma levrig nemetañ em dorn.

Bruno Pierre

6. An nevezamzer

Kanañ a ra al laboused
Dañsal a ra ar vignoned
Dindañ an heol lufrus
Ar vuhez a zo prizius
Ar bleunioù lesliv er maezioù
Ar merc'hed gant o brozhioù
Echu eo gant ar goañv
Gouel an natur eo bremañ
Selaoump an aer, an douar, an dour hag an tan
Tenzorioù talvoudus o c'henel tamm-ha-tamm
Sellomp dirazomp
Ar gwellañ a zo o tont
 
Marie Guégan

 

7. Haiku skrivet gant deskarded Roudour Karaez.

Sioul eo an amzer
an avel 'zistan ma fenn
er maez emaon

Ael

Deñved zo er maez
o blev zo du ha gwenn
ha glaz eo ar geot

Ael

Marvailh an natur
An ampoent un didrouz ha
Daou yourc'h er prad

Erell

Ur volenn laezh
Ur c'hazh war ar prenestr
Ur gwir lip e-bav

Erell

Ma c’hreion nevez
a skriv gerioù buan tre
ha kont an istor

Koupaia

O redek emañ
Ar vuoc’h er parkeier
he leue war-lerc’h

Koupaia

Gant ar barr-avel
Hejet eo an delioù
sonerezh vrav eo

Koupaia

O ! Gant plijadur
Ma zreid a-hed an hentoù
a zo o pourmen

Glep ha klouar an douar-teil
Hiziv ur burzhud
Bazilik o tiwanañ

Eflamm

Kuzhet b’ar palennoù
Nepell an oaled
Ar bisig o rouzmousat

Eflamm

Deuet eo boued nevez
Penndued o c’houren
evit al lodenn brasañ

Eflamm

Kejadenn dic’hortoz-mik
yourc’hed fur ha fin
e-kreiz glizh mintin ar goañv

Eflamm

8. Diskleriadur karantez Mamm

Kaer Mamm,

C'hoant em boa lavarout dit trugarez da vezañ bet ha bezañ hiziv c'hoazh ar skouer gwelloc'h e c'halle huñvreal forzh peseurt bugel. Klemmet em boa meur a wech ha trugarez vras da vezañ lakaet ac'hanon war an hent mat ha da vezañ lâret din ez poa c'hoant ar gwelloc'h evidon nemetken. Kollet e vefen hepdout. Da guzulioù o deus desket din kalz traoù e-pad bloavezhioù. Ar vag na sent ket doc'h ar stur, doc'h ar garreg e ray sur ! N'em befe morse gouezet ober an difoc'h etre traoù droug ha mat hepdout. Un heñcherez a-feson out bet evidon. Santout a rez pa ‘z on trist hag e pellgomzez din bewech. Ur bugel diaes a oan ha ' poa klasket penaos sikour ac'hanon gant kalz doareoù disheñvel. Kemeret 'poa da amzer evit kompren ma c'hudennoù. Da vadelezh he doa distanet ac'hanon. Ur vaouez dreistreol out ha n'e oan ket ma-unan da lavarout se. Labourat a raes gant bugale ha grennarded. Ar re-mañ a oa frealzet ganit ivez. Un den speredek out gant ur galon vras. Da vouezh a lak ac'hanon e surentez. Un den deuet on bremañ ha ne cheñch netra da-geñver hol liamm. Gouzout a ran penaos e c'hallez bezañ skuizh a-wechoù ha penaos out gwasket ivez. N'ez poa ket bet chañs gant da vuhez familh. Da zad a zo aet kuit etrezek an oabl pa oas ugent bloaz. Da vamm n'a oa ket bet jentil ganit bemdez. Kollet 'poa da vreur a-daol trumm ha n'ez peus ket liamm gant da c'hoar tra-ma se. Kavet ' peus da familh ganeomp hag hon tad. Entanet out bet evit dont a-benn d'ober ur familh brav kenañ ganeomp. Da liamm gant ma zad a zo dizistruj. Dimezet oc'h n'eus ket pell zo, goude pemp bloaz ha tregont tremenet asambles. Feal out ganeomp hag en tu all out dieub da vezañ piv out e gwir. Ur vaouez a-du ar merc'hed out ivez ha gouest d'ober pep seurt traoù. Brokus ha prest out d'arbezhiñ d'az amzer evit sikour ac'hanomp. C'hoant 'm eus bezañ ur vamm eveldout evit ma merc'h Bleuenn. Ober a rin ma seizh gwellañ evit dont a-benn. Peogwir out ken barrek gant an deskadurezh digor-spered un daeadenn vras eo met a-drugarez d'an deskadurezh resevet ganit, sur eo ha n'eo ket marteze e c'hallin ober memestra. Met pep hini en deus e di, an hini n’eus ket ur si en deus daou pe tri. Micher mamm a zo an hini diaesañ er bed. Micher tad ivez. Ne ran ket un difoc'h. C'hoant ' meus da lavarout dit bremañ : chom dieub ha dibres dreistholl peogwir 'peus kavet berzh gant da vuhez. Donet out a-benn.

Da garout a ran Mammig.

Nina An Arvor - Stajiadez Roudour Lesneven

9. En enor pobl Ukrenia

Deuet eo din ar soñj da skrivañ ur son nevez
Evit ma vefe ganeoc'h an'vet
An amzer kriz zo arruet e Kiev
Ar ganaouenn-se bet savet

Un arzour a oa e penn ar vro
Dilennet n'eus ket pell zo
Un den dereat hag a youl vat
Disoursi e oa pobl Ukrenia

'Pad ouzhpenn tregont vloaz
Dieub ha frank oa an Ukreniz
Nemet abaoe un nebeut miz
Int dindan ar wask, hep skoaz

Rak un den galloudus en deus divizet
Lakaat e grabanoù skilfek
'Barzh ar vro merzheriet
Gant ur maread a soudardet

Eus an norzh, eus ar reter
O tont ar c'hirri houarnet
E pep lec'h tan ha dir
Dismantroù e-leizh, dir ha tan

Setu ar bobl o sevel harzerezh
Ouzh an alouberien milliget
Bec'h dezho e pep korn ar vro
Evit ma vefe levenez en-dro

Ret eo deomp kas sikour dezho
Hep mac'hatadenn na pizhoni
Piv a oar betek pelec'h ez aio
an arz en ur lonkañ tout hardizh

Amañ e vez degemeret tud
Divroidi o tec'hout kuit dirak ar marv
O ziez kouezhet en o zoull
Dindan bombezennoù an hini garv

Dek ha pevar ugent vloaz zo
Millionoù a dud Ukreniz
Bet marvet dre an naonegezh
En abeg follentez an hini anvet Staline

Setu ur walleur all zo erruet
En abeg krizder an hini anvet Poutine
Tonkadur Bro Ukrenia zo start
Met e bobl a zo ampart.

Fulup Ar Roue - Stajiad Roudour Lesneven

 

10. Dont a rez er bed. Bevañ a rez. Mervel a rez.

Etre ar penn-kentañ hag ar fin, petra? Petra 'zo?

Petra eo ar vuhez? O labourat tout da vuhez? O servijout ur sistem diazezet war an arc'hant, war ar broduiñ? En em zifretañ evit bevañ diwar-goust an dud all, diwar-goust an natur?

Petra eo ar ster?

Daoust hag ez eus ur vuhez diavaez ar sistem?

Penaos ober evit kavout ur ster?

 

Ar fromoù. Ar fromoù a zo livioù an ene. Livioù ar vuhez.

A-wechoù kreñv, a-wechoù bresk, alies trist, laouen... hervez pep hini. Pep hini en deus e istor, e hent, e wanderioù, e nerzhioù.

Hep from : diboell, dibal.

Ar fromoù eo nadoz-vor ar vuhez.

Ma'z out trist, fuloret, ma n'out ket mat, amañ ar sin.

Kompren a rez neuze n'out ket a-unan kaer ganit.

Bez a-evezh war da fromoù. Cheris anezho. Da binvidigezh int. Da zanvez int.

Da nadoz-vor evit gouzout petra 'zo reizh evidout-te. Cheris anezho.

 

Da gorf. Diwaskañ a ra da gorf. Da garr er vuhez eo da gorf. Heptañ, netra. Enor anezhañ.

Alies e gomz da gorf dit. Displegañ a ra dit ar pezh 'zo fall evidout. Diskouez a ra ac'hanout an hent da heuliañ, pe da ziwall. Selaou anezhañ. Taol pled dioutañ. Cheris anezhañ.

 

Un den out, gant fromoù, gant ur c'horf. Ken bihan out er bed! Lârout a rez «ken dister out»!

Penaos ober evit bevañ er bed en un doare brav, en da zoare dit-te.

Enskrivañ da bazoù war hent ar vuhez. N'ankoua ket n'eo ket ar vuhez ar memes tra eget ar sistem.

Brav eo ar vuhez. Leun a loened, leun a natur, leun a heol, leun a dud eveldout, o klask sevel o hent. Ar sistem, arc'hant, produiñ, kevezerezh : n'eo ket ar vuhez. Ar sistem n'eo ket ar vuhez.

Ar sistem a zo an doare 'n eus bet ar bed da vezañ. Setu tout.

Ankoua ar sistem. Taol da evezh war ar vuhez. Toud a vo simploc'h goude neuze.

 

Al loened, an avel war da groc'hen, ar glav er-maez o kouezhañ, an heol o tommañ da zremm, ur mousc'hoarzh, livioù ar bleuñv, c'hoarzhadegoù ar vugale, ar gwez, ar mor, da familh o vriataat ac'hanout, sonerezh mat, legumaj brav deus an douar, tan e-barzh an oaled, genel...

Ar wir vuhez eo an dra-se. Cheris ar vuhez, cheris anezhi.

Ro dit karantez, doujañs, douster, habaskter. Un den out o klask e hent.

Peoc'h. Karantez. Levenez.

Coralie / Riwanon - Stajiadez Roudour

 

11. Sant-Pêr a oar ober kafe mat

An deiz-se e krouas Sant-Pêr un c'hoari nevez-flamm.
Ret eo lavar n'eo ket fentus-tre buhez ar sul er baradoz.
Ur milin-gafe war e zaoulin en em lakas da dreiñ gant e zorn.
Gant aotre rener ar baradoz reolenn ar c'hoari a oa an hini da heul :
Bep kreunenn moullet a skeudenne dek mil den a oa o vont da vervel.
E-pad meur a zeiz e troas da c'hoarzhin.
A-benn ur pennad mat a amzer ne chomas ken kreunenn ebet.
Poblañs a-leizh eus Ukraina a veuas diwar-wel a-drugarez Doue.
Kudenn ebet, en em lavaras Sant-Pêr :
"Mat eo evit ar blanedenn. Mui a blas a vo".

Jakez Segalen

 

12.

E-barzh reter ar vro emañ an diadaverezh.
An Aotroù 'anavezez, n'eo ket ed a skoio.
Bara du a zebrez, ha fank ha dour lous 'po.
E-pelec'h 'maoc'h Barban, d'an tan oc'h patronez?

Dismantroù ha fulor, bombezennoù e-leizh!
Grit Ukrenianiz kaezh, ur gentell a enor.
Athena gant e furnez a sell an dud a gouezh.
Europa 'tal an arzh, ar poblañs lakaet diaes.

Aleksi Hie

 

13. Demat ma lellig!

« Maaaaaaaaaaaaamig ! »
 

« Demat ma lellig,
Kousket mat 'peus ?

-Ya, un huñvre spontus 'meus graet.

-Lâr din tà !

-Setu, un daolenn 'oa.

-Mah ! Ha petra zo c'hoarvezet ?

-A daol-trumm zo deuet ur c'hazh….
...Oa ket 'oa ket ! Ne oa ket ur c'hazh…
Ur c'hazh-koad 'oa !

-Opala! Ha petra zo c'hoarvezet neuze ?
-A daol-trumm zo deuet ur c'hi….
...Oa ket 'oa ket ! Ne oa ket ur c'hi…
Ur c'hi-dour 'oa !

-Opala! Ha petra zo c'hoarvezet neuze ?
-A daol-trumm zo deuet ul logodenn….
...Oa ket 'oa ket ! Ne oa ket ul logodenn…
Ul logodenn dall 'oa !

-Opala! Ha petra zo c'hoarvezet neuze ?
-A daol-trumm zo deuet ur gazeg….
...Oa ket 'oa ket ! Ne oa ket ur gazeg…
Ur gazeg-koad 'oa !

-Opala! Ha petra zo c'hoarvezet neuze ?
-A daol-trumm zo deuet ur vuoc'hig….
...Oa ket 'oa ket ! Ne oa ket ur vuoc'hig…
Ur vuoc·hig-doue 'oa !

-Opala! Ha petra zo c'hoarvezet neuze ?
-A daol-trumm zo deuet ur pemoc'h….
...Oa ket 'oa ket ! Ne oa ket ur pemoc'h…
Ur pemoc'h-gouez 'oa !

-Opala! Ha petra zo c'hoarvezet neuze ?
-A daol-trumm zo deuet ur voest….
...Oa ket 'oa ket ! Ne oa ket ur voest…
Ur voest-an-diaoul 'oa !

-Opala! Ha petra zo c'hoarvezet neuze ?
-A daol-trumm zo deuet ur bern marmoused….
...Oa ket 'oa ket ! Ne oa ket ur bern marmoused…
Ur bern kraoñ-marmoused 'oa !

-Fidamdoue ! Sapre hunvre !
-Ha petra zo c'hoarvezet gant tout al loened-se ?
-Mann ebet, o c'hoari las asambles e oant,
ha neunt graet ur pezh friko !

Kamilh Mufraggi

 

14. Ma c’harantez

Mil brudet out gant meur a 8 000 bloaz an istor
E-pad an izelvor
En deus welet ar voger ar milinoù mor
Da di gward savet gant Kolbert
Dao-ugentad bigi zo en da borzh bihan en kildro Leger
Me a bourmenan a-hed da voger
Dro roman betek ar Ti ar valtouterien
Da borzh kelt hag an nor-vor roman.
Da feunteun gozh
Da maen plaƩ
Da c’harreg Vras
Pelec’h a lakae ar gnomon Pytheas
Da chapel brudet Itron Varia
Gwelout a rin merdeiñ bremaik ar c’hurragh Enora
Da draezhenn ar werc’hez da pelec’h e kosteazeas hinni e 5ved c’hantved
Ma Yeoded ma Yeoded.

Frederik Veny

 

15.  Piv oa Lucienne Cloarec ?

E levr Anne Berest « La Carte Postale » eo em boa lennet he anv « Lucienne Cloarec, résistante de Morlaix », bizkoazh n’em boa bet klevet an anv-se hag em boa bet c’hoant gouzout hiroc’h diwar he fenn.

Ganet e oa e Toulon e 1915 met he familh a oa eus Breizh, he mamm Marie-Anne Saint-Eloi a oa ganet en Ospital hag he zad Jean-François Cloarec en Trehou, ofiser-a-vor oa met marvet er brezel e 1916.

Ne vez ket kavet kalz a dra diwar-benn yaouankiz Lucienne. Ur breur tri bloaz koshoc’h egeti he doa ha deuet e oant en-dro da Vreizh goude marv o zad.

E 1942 Lucienne a oa o chom gant he mamm e Montroulez, 7, Kae Bro Leon. He breur nemetañ, Robert, a oa bet harzhet gant an Alamanted e miz Mae abalamour ma oa stourmer er Rezistans ha fuzuilhet e oa bet e miz Eost e Grand Quevilly, 29 bloaz oa.

An dra-se ne zigalonekeas ket Lucienne : er memes bloavezh e  kuzhas e Montroulez, en he ranndi, hag a oa e-kichen ar feldjañdarmiri, tri faotr yaouank a oa o c’hedal kaout tro da vont da Vro-Saoz. Gant tud ar chanter Sibiril e Karanteg e veze aozet an treizhadennoù, dre guzh.

E 1943 e roas bod da dri zen all ha d’ul levier amerikan, e garr-nij a oa bet diskaret gant an Alamanted. E-pad teir sizhun e chomjont en he ranndi e Montroulez ha d’an 30 a viz Meurzh da hanternoz, Lucienne, gant 17 den all, gwazet nemet ken, en o-zouesk ar pevar he doa kuzhet, a savas e bourzh ar « Jean » e Karanteg, ur vag vezhina dre lien a 6,50 metrad : ur gwall veaj  hag a badas 24 eurvezh abalamour d’ur barr-amzer.

Douarañ a rejont e Salcombe, e Devon.

D’an deiz kentañ a viz Eost ec’h en em gavas Lucienne e Londrez. Da gentañ e voe goulennataet gant an Intelligence Service ha goude e voe degemeret gant Maurice Schuman. D’ar 15 a viz Ebrel e kontas he istor er BBC ha meur a bennad a voe skrivet diwar he fenn er c’hazetennoù gant he foltred. D’ar 16 e voe degemeret gant De Gaulle hag a roas dezhi medalenn ar Rezistañs.

Diouzhtu en em lakaas da labourat e-giz klañvdiourez er « Forces Françaises Libres ». Aze e reas anaoudegezh gant André Verrier, ginidik eus Reims, ha dimeziñ a rejont e miz Genver 1944.

Mont a rejont goude ar brezel da chom da Reims, marvet oa eno e 2013, 98 bloaz oa.

Lucienne Cloarec ne oa na ganet na marvet e Montroulez, met amañ eo e tiskouezas pegen kalonek e oa ha mat e vefe derc’hel soñj outi ! 

Marguerite Noël